Gatan þar sem þú elur manninn

Vegna fjölda áskoranna hef ég ákveðið að birta hér myndbrot úr: Mín fagra frú. Þetta er að sjálfsögðu lagið: On the street where you live. Í aðalhlutverki er geðþekkur uppáklæddur maður sem hefur orðið ástinni að bráð. Það gerir það óhjákvæmilega að verkum að hann missir vitglóruna. Í geðsýki sinni, labbar hann froðufellandi fram og aftur götuna þar sem konan sem hann elskar á heima. Hún er hinsvegar ekkert skotinn í honum. Hún er hrifin af gömlum karlfausk sem þykist allt vita.

Það kann að vera að það sé eilítið samkynhneigt af minni hálfu að hafa gaman af söngleikjatónlist, en mér er nokkuð sama. Mörgum finnst ég eigi að hafa gaman af einhverju karlmannlegu eins og mótorhjólum. Hvað get ég gert? Á ég að þykjast hafa áhuga á smurolíu og fótbolta, til að geta átt betri samskipti við kynbræður mína?

Jæja, ég má ekki vera að þessu, ég þarf að plokka augabrúnirnar fyrir kvöldið.

[MEDIA=145]

Lækningamáttur súkkulaðis

Eftir erfiðan dag á skrifstofunni kom ég heim í hlað, sæll og glaður með dagsverkið. Ég hafði verið önnum kafinn síðan í dögun. Ég hafði framan af degi talað hátt og snjallt í símann minn, þannig að ekki fór á milli mála að ég var ekki bara að massa, heldur líka að tækla. Ég notaði valdsmannslegu djúpu röddina mína, þegar ég talaði niður til samstarfsmanna minna. Ég notaði orð eins og redda, jeppi, debat og tvö hundruð kall, til að undirstrika hversu vel stæður ég er.

Þegar heim var komið, stóð ég mig að því að flauta lítinn lagstúf úr kvikmyndinni Mín fagra frú; lagið: On the street where you live. Ég táraðist þegar ég áttaði mig á því að ég var HGF í hjarta mínu. Hamingjusamur, glaður og frjáls. Lífið er dásamlegt. Guð er góður.

Ég lagði frá mér fartölvuna mína, þegar ég gekk inn í hýbýli mín. Allt í einu, án þess að ég hefði nokkuð um það að segja – vaknaði innra með mér rödd efasemdarinnar. Hún taldi mér trú um að líf mitt hefði engan tilgang og að ég væri ekki þessi stórlax sem ég taldi mig vera. Ég hætti umsvifalaust að flauta þetta væmna ógeðslega lag. Kaldur sviti spratt fram. Það þyrmdi yfir mig. Ég áttaði mig á, að þessar mikilfenglegu hugmyndir sem ég hafði um sjálfan mig þegar ég var að massa og tækla, voru lygi.

Áður en ég vissi af höfðu tilfinningar mínar borið mig ofurliði: Ég skældi eins og kornabarn. Í miðjum öskrunum mundi ég eftir að ég átti konfektkassa sem ég hafði fengið að gjöf frá vinafólki mínu. Ég réðist af áfergju til atlögu og hakkaði í mig hvern molann á fætur öðrum. Ég rankaði við mér seinna um kvöldið þar sem ég lá upp í sófa með tóman kassann.

Það kann að vera að sykur og sætindi fari rakleiðis á lærin á mér, en ekkert er svo slæmt, að súkkulaði geri það ekki ögn betra.

heimur hinna fullorðnu

Það kemur fyrir að ég er staddur í umhverfi, þar sem ég beinlínis neyðist til að haga mér eins og tilheyri heimi hinna fullorðnu. Það er mér þungur róður. Í þessum aðstæðum er ekki óalgengt að að ég finni hjá mér þörf til að annaðhvort bresta í söng eða bara garga. Garga þar til kraftar mínir eru uppurnir.

Fólk sem sýnir það með einhverju móti að það sé á lífi, þykir mér alveg sérstaklega aðlaðandi. Það þarf ekki að vera stór uppákoma, mér nægja fáein tár, að einhver segi eitthvað óviðeigandi, andartaks hvatvísi, ófyrirséð ástríða, klaufaskap eða einhvern vísi þess að viðkomandi manneskja sé ekki steindauð. Ef ég tek eftir breyskleika í fari einhvers, á sá hinn sami mun greiðari leið að hjarta mínu.

Ég þoli illa að þurfa að setja mig í stellingar, eftir því í hvaða aðstæðum ég er í. Við fullorðna fólkið erum uppfull af alveg sérstaklega leiðinlegum látalátum. Hvernig við klæðumst, hvað við tölum um, hvað við tölum ekki um, hvaða mat við borðum, hvað við drekkum, hverja við þekkjum, hvaða bækur við höfum lesið, hvaða tónlist við hlustum á, hvernig bíl við keyrum, í hvaða hverfi við búum, hverjum við erum skyld, osfrv. Ömurleg og niðurdrepandi látalæti, sem persónulega koma mér ekki að neinu gagni.

Þess vegna er svo gaman að eiga samskipti við börn. Þau eru ekki þjökuð af þessum leiðindum sem fullorðna fólkið hefur tileinkað sér. Þau eru í flestum tilfellum, bara þau sjálf. Nema náttúrulega þau börn sem eiga foreldra sem eru sérstaklega sýkt af mikilvægum og stórfenglegum heimi hinna fullorðnu.

Jú, ég viðurkenni, að það að vera fullorðinn hefur sína kosti. Ég get tildæmis farið sisona út í kjörbúð og keypt mér ástarsorgarumbúðir(5l) af vanilluís, lagst upp í sófa og mokað honum í mig af áfergju. En að öðru leiti finnst mér heimur hinna fullorðnu alveg afskaplega kjánalegur. Hverjum og einum er hinsvegar það í sjálfval sett hvort hann taki þátt í þessum skrípaleik. Ég held því að kúnstin liggi í því að finna leið til að vera frjáls til að vera það sem maður vill vera, burtséð frá því hvað þeir sem ákvarða hvað er við hæfi eða ekki við hæfi, finnst um það.

De Reszke

Hér er svo bráðfyndin sígarettuauglýsing dagsett 11. janúar 1919.

“De Reszke” er álitnar beztu cigaretturnar, sem hafa á heimsmarkaðinn; – heimsfrægir menn, svo hundruðum skiftir, hafa látið þá skoðun sína í ljós, að De Reszke séu óviðjafnanlegar að gæðum.
Baroness Orezy, hinn heimfrægi rithöfundur, segir m. a. í bréfi til verksmiðjunnar: “Ég álít að þér hafið framkvæmt hreinasta undur, ég hef ekki verið mikið gefinn fyrir Virginia tóbak, en cigarettur yðar hafa algerlega breytt þeirri skoðun minn. Þær eru yndislegar.
Sir Arthur Pinero: “De Reszke cigaretturnar eru þær beztu Virginia cigarettur, sem ég hef nokkurn tíma smakkað.”
Jarlinn af Lonsdale segist hafa mælt með að De Reszke við vini sína, því þær séu beztu cigaretturnar sem hann þekki.
Bruce Bairnsfather yfirherforingi, hinn alþekti skopteiknari: “Fyrir menn eins og mig sem mikið reykja, er það bráðnauðsynlegt að nota aðeins lettar og skaðlausar cigarettur – og það eru De Reszke!”
Miss Carrie Tubb, söngstjarnan: “Ég álít De Reszke afbragðsgóðar og þær hafa engin slæm áhrif á hálsinn.”
Reykingamenn! Reykið aðeins gott og hreint tóbak – það fáið þið þegar þið kaupið De Reszke. Virginia cigaretturnar kallast “American” en þær Egypzku “Tenor”.
Jón Sivertsen er einkasali og hefir birgðir hér á staðnum.

Stundum enn þann daginn í dag, langar mig í reyk. Tilfinning sem kemur jafn snögglega og hún fer.

Yfirsjónir unglinga

Nú er nýmóðins að halda úti moggabloggi. Þar gefst sýnihyglisjúku fólki af öllum stærðum og gerðum, tækifæri á að krækja í fréttir sem skrifaðar eru á þessum ágæta fréttavef.

Hér er úrdráttur úr grein í Morgunblaðinu frá árinu 1917 sem ber fyrirsögnina: “Yfirsjónir unglinga.” Umfjöllunarefni greinarinnar er vaxandi glæpatíðni meðal ungra manna, erlendis. Leitast er við að útskýra hversvegna ungir menn leiðast út í glæpi. Núna 90 árum seinna erum við að týna til sömu ástæður fyrir ofbeldi og glæpahneigð.

Þess hefir greinilega orðið vart í öðrum löndum, að glæpir hafa aukist hin síðustu ár og sérstaklega hafa yfirsjónir barna og unglinga farið mjög í vöxt í stórborgum. Þetta er mönnum mikið áhyggjuefni, sem vonlegt er, og til þess að stemma stigu fyrir þessum ófögnuði, hafa Bretar látið rannsaka, hverjar orsakir muni til þess liggja, og hversu því megi afstýra.
Ekki er oss fyllilega kunnugt um, hvort yfirsjónir drengja og unglinga hér á landi hafi vaxið eða minkað hin síðari ár, en erum þó hræddir um, að þeir hafi fremur aukist sumstaðar, – því miður, svo að oss er full þörf að gefa þessu máli gaum.
Enskur dómari komst svo að orði fyrir nokkru, að orsakir glæpa eða yfirsjóna drengja og unglinga væri einkum þessar: Margir feður eru svo önnum kafnir, að þeir geta sjaldan litið eftir drengjum sínum, svo að þeir alast upp í götusolli og illum félagsskap; þeir ganga á kvikmyndahúsin, þar sem þeir sjá sniðug brögð innbrotsþjófa leikin. Þetta heillar hugar þeirra og þegar út kemur vaknar afvegaleidd ævintýraþrá þeirra til þess að fremja þessi sömu verk.

Við eigum kannski flottari græjur, en að upplagi erum við sömu djöfuls fíflin.

And slowly, but surely they drew their plans against us.

Ég hef með aldrinum vaxið sem viðkvæm og umfram allt falleg tilfinningavera. Sem fallegt lítið blóm, sem hefur í gegnum tíðina verið troðið undir af eigingjörnum, andstyggilegum skíthúsköllum með svarta sál og stíflaðan ristil. Þið vitið hverjir þið eruð! Af sérstakri háttvísi og með fullri virðingu óska ég ykkur offitu og inngróinna tánagla. Ég, – þessi kærleiksríka gamla sál; staddur hér á reikistjörnunni jörð í þeim tilgangi einum að gagnast mannkyninu – stend frammi fyrir miklum hryllingi í mínu lífi. Ég fæ ekki rönd við reist. Það er alveg sama hvað ég sparka og læt illa, ég virðist ekki hafa neitt um málið að segja.

Hvað ósköpunum getur verið svona hræðilegt, gæti einhver spurt sig?

Að þykja varið í stelpu er í mínum huga ekkert annað hryllileg geðveila. Það er ekki efi i mínum huga: ef raflostmeðferð gagnaðist til að lækna þessa geðveiki, þá tæki ég þeirri meðferð fegins hendi. Ég veit ekkert meira kvalræði í heimi hér. Þetta ástand heltekur líkama og sál, ekki ólíkt því þegar maður fær gubbupest. Er ég verð fyrir ólukku af þessu tagi, þá vildi ég helst óska þess að ég væri dauður.

Svokölluð ást, með allri meðfylgjandi andstyggð þjakar hjarta mitt. Viðurstyggilegt fyrirbæri sem vaknar til lífsins líkt og ódrepandi uppvakningur. Ástin; viðbrögð sálartetursins við einsemdinni, heimtar það af þeim sem hún leggst á, að viðkomandi bindi enda á einmanaleikann. Hún öskrar, gargar og spúir blóði; ástin verandi drápfús naðra af óþekktum uppruna.

Kvalræðið sem ástin er hefur miklu meira með kynferðislega spennu, losta og girndarráð að gera en kærleik og umhyggju fyrir andlegum þroska annarrar manneskju. Ef að hinn andsetni er spurður, þvertekur hann fyrir það að ástin hafi eitthvað með kynlíf að gera. Hann getur ekki að því gert, hann er veikur. Hann gerir sér ekki grein fyrir að ástin er tímabundið ástand ölvunar sem tekur af og drepur allt og alla sem hún kemur nálægt.

Ég dramatískur? Svei nei. Ég er raunsær maður, sem hefur ákveðið að lifa lífinu í bláköldum raunveruleikanum, þar sem berstrípaður hryllilegur sannleikurinn kemur í veg fyrir að nokkur sála líti glaðan dag.

En ég elska þig, á því leikur enginn vafi.

A+ fyrir tilgerð.

Arnheiður

Um daginn sagði ég dóttur minni sögu af mér þegar ég var nemandi í viðurstyggilegum Kópavogsskólanum. Ég hef verið u.þ.b tíu ára gamall, alveg fyrirtaks nemandi sem skaraði mjög svo fram úr bekkjarfélögum mínum. Krakkarnir sem voru með mér í bekk voru nefnilega langflestir jaðarfábjánar. Þannig að vera gáfum gæddur, gerði það óumflýjanlega að verkum að ég skar mig talsvert úr; má jafnvel segja að ég hafi uppskorið óskipta aðdáun samnemenda minna. Sú aðdáun tók á sig hinar ýmsustu birtingarmyndir, flestar höfðu eitthvað með ofbeldi að gera.

Sagan sem ég sagði litlu dóttur minni var á þá leið að ég var staddur í stafsetningarprófi hjá henni Arnheiði umsjónarkennara. Ég var langbestur í stafsetningu í öllum bekknum, einhver sótti þó fast á hæla mér, en mér brestur minni hver það var. Gott ef það var ekki stúlka sem hét Berghildur, kölluð Begga. Alveg prýðileg stúlka, sem einnig virtist koma frá heimili þar sem báðir foreldrar voru læsir. Undantekningalaust fékk ég 10 í einkunn á stafsetningarprófi, nema í þetta eina skipti, þá fékk ég 9.5 og hafði ég þá gert eina móður-ríðandi skyssu. Sú skyssa varð mér og kennaranum dýrkeypt, þar sem ég reif upp úr skólatösku minni haglaby…. Nei, nei, nei, nei. Haltu hestum þínum innan girðingar: Ég var ekki farinn að dreyma vota drauma um blóðsúthellingar með haglabyssu að vopni; ekki á þessum aldri.

Ég hinsvegar hrifsaði stafsetningarprófið mitt úr greipum hennar Arnheiðar og reif það í tætlur. Arnheiður sem var hin virðulegasta kona, vissi ekkert hvernig hún átti að bregðast við þessu uppátæki mínu, svo hún gapti bara. Ég fór heim til föðurhúsa með nístandi samviskubit. Það kom mér á óvart hversu illa ég réð við skapið í mér. Ég skildi engan veginn hvernig ég – sem var ósköp indæll lítill drengur – gat verið fær um að sýna vanþóknun mína á jafn afdrifaríkan hátt og raun bar vitni.

Um nóttina gat ég varla sofið, svo mikið kveið mér að þurfa að takast á við næsta skóladag. Þegar ég svo settist við borðið mitt í skólastofunni – ægilega niðurlútur – hélt Arnheiður ræðu yfir bekknum. Ég man ekkert hvað hún sagði í þessari ræðu, en ég veit innst í hjarta mínu að þessi ræða gerði mig að þeim manni sem ég er í dag: Útúrtaugaður, dramatískur í tilfinningalegu ójafnvægi sem kemur fyrir eins og samkynhneigður maður með átröskun.

á líðandi stundu

Ég var á leiðinni með að skrifa enn einn veflókinn þegar ég áttaði mig á að lagið hér að neðan segir í rauninni allt sem segja þarf.

[MEDIA=13]

Ég hef sumsé sagt allt sem mig langaði að segja.

Þannig er það nú bara.

Að því búnu steig hann niður af bálkesti hégómans, dustaði af sér kusk fortíðar og valhoppaði inn í sólarlagið.